فرحنده حاجی‌زاده، شاعر و نویسنده می‌گوید که روند رو به رشد ممیزی‌های کتاب به جایی رسیده که دیگر تعریف «ممیزی» برایش صدق نمی‌کند.او در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا با انتقاد از سیاست‌های سختگیرانه وزارت ارشاد در زمینه ممیزی تاکید کرد: تنها پیامی که اداره کتاب این وقت‌ها به ناشر می‌دهد؛ غیرقابل چاپ بودن کتاب است. یعنی ممیزان این اداره هرگز و در هیچ دوره‌ای به خود این زحمت را نداده و نمی‌دهند که دلیل صدور رای منفی خود را به ناشر و مولف توضیح بدهند.
اخیراً یک مجموعه شعر و یک مجموعه داستان دوزبانه به قلم خانم حاجی‌زاده از سوی اداره کتاب وزارت ارشاد غیرقابل انتشار اعلام شدند.
فرخنده حاجی‌زاده، مدیر نشر ویستار با تاکید بر این‌که این وضعیت «پایدار» نمی‌ماند، حاصل این برخوردها را موجب انفعال نویسنده ارزیابی کرد.
برنده اولین جایزه جهانی آزادی انتشار انجمن قلم آمریکا گفت: تنها چیزی که نویسنده را باوجود این‌همه دغدغه و معضل اجتماعی و اقتصادی، به نوشتن می‌گمارد؛ عشق و جنون است و طبیعی‌است که هر نویسنده‌ای پس از اتمام کارش، می‌خواهد حاصل را در انعکاس و بازتاب آن بر مردم ببیند. اما وقتی اثرش به دست مخاطب نمی‌رسد، طبیعی است که سرخورده و منزوی شود.
خانم حاجی‌زاده، ادامه این روند در بعدی وسیع‌تر را موجب گرفتن «قربانیان فراوانی از ادبیات» دانست و تاکید کرد که چنین موضوعی خلاقیت را از نویسندگان خواهد گرفت.
با ادامه روند تشدید ممیزی کتاب در ایران، صدای نویسندگان هر روز بیش از پیش بلند می‌شود و حتی نویسندگانی که از حامیان حکومت هستند نیز زبان به انتقاد گشوده‌اند.
ششم آذرماه محمدعلی سپانلو، شاعر، نویسنده و منتقد اعلام کرد که سه تا چهار هزار صفحه کتاب در اداره ممیزی وزارت ارشاد دارد که سرنوشت روشنی در انتظارشان نیست.
اداره کتاب حدودا یک‌ماه قبل اصلاحیه‌ای برای یکی از کتاب‌های شعرش به نام «افسانه شاعران گمنام» صادر و به نشر افق ابلاغ کرد که مطابق با مفاد آن، حدودا یک سوم این مجموعه می‌بایست حذف شود.
او اما این مجموعه را یک منظومه و تمام شعر‌ها را در ارتباط با یک‌دیگر می‌داند که یک‌دیگر را تکمیل کرده و پیش می‌برند. بنابراین به‌زعم آقای سپانلو، حذف کردن بخش‌هایی از آن؛ آن‌هم به صورت تکه تکه از ابتدا تا انتهای منظومه، در حکم نابود شدن اثر است.
این شاعر در توصیف اعمال اصلاحیه‌ای که اداره کتاب صادر کرده گفت: مثل این است که دست‌ها و پاهای یک نوزاد را در بدو تولد قطع کنی و انتظار داشته باشی زنده بماند. چنین انتظاری در صدور این اصلاحیه، به نظر من بهانه‌ای است پیش پای من تا از انتشار آن صرف‌نظر کنم.
دیگر نویسنده شاخصی که با سانسور مواجه شده، محمود دولت‌آبادی است. رمان «زوال کلنل» این نویسنده که چندی پیش در فهرست نهایی نامزدهای دریافت جایزه بوکر آسیایی قرار گرفت، علی‌رغم انتشار به زبان آلمانی و انگلیسی، هنوز در ایران چاپ نشده و حدود سه سال است که در وزارت ارشاد مانده است.
پیش از این در زمستان سال ۸۹ شهلا لاهیجی، مدیر انتشارات روشنگران و مطالعات زنان که آثار بهرام بیضایی را منتشر می‌کند، گفته بود که کتاب «تاراج‌نامه» اثر بهرام بیضایی با مخالفت ممیزان وزارت ارشاد روبه‌رو شده است، تا جایی که اصلاحات در نظر گرفته شده به ۱۰۰ صفحه می‌رسد.
طبق اصل ۲۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی، مطبوعات باید آزاد باشند مگر این‌که مُخل مبانی اسلام و حقوق عمومی باشند و در حالی‌که قانون اساسی تفسیر این موضوع را بر عهده قانون گذاشته است به گفته شیرین عبادی، حقوقدان، مجلس ایران هنوز قانونی درباره آن ننوشته است.
اگرچه در تمام سال‌های پس از انقلاب، ممیزی کتاب وجود داشته، اما از زمان روی کار آمدن محمود احمدی‌نژاد، شدت گرفته است.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۶۷ را ملاک صدور مجوز نشر می‌داند که برخورد دوگانه مسئولان دولت‌های مختلف با این مصوبه و برداشت قوانینی از آن در موارد بسیاری مورد انتقاد جامعه فرهنگی و هنری کشور قرار گرفته است.
میزان سانسور کتاب در دولت‌های نهم تا جایی پیش رفت که حتی محمود احمدی‌نژاد در مناظره معروف تلویزیونی‌اش با میرحسین موسوی در جریان تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری ۸۸ این تنها نکته‌ای بود که او به عنوان ضعف در دولتش پذیرفت و گفت در این زمینه تجدیدنظر می‌کند.
۲۹ تیرماه امسال نیز رهبر جمهوری اسلامی خواستار جلوگیری از ورود کتاب‌های به زعم او «مضر» به جامعه شد. او گفت که نمی‌توان بازار کتاب را آزاد گذاشت تا کتاب‌های «مضر» وارد جامعه شوند.
اما این روند حتا صدای رسول جعفریان، رئیس کتابخانه مجلس را در آورد که به‌شدت از ممیزی در وزارت ارشاد انتقاد کرد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر